NHỮNG MÂU THUẪN, BIẾN ĐỘNG KHÓ LƯỜNG TỪ ĐỊA CHÍNH TRỊ THẾ GIỚI KHIẾN LẠM PHÁT TĂNG MẠNH, SỨC CẦU YẾU… ĐÃ TÁC ĐỘNG MẠNH ĐẾN VIỆT NAM - NỀN KINH TẾ CÓ ĐỘ MỞ LỚN, PHỤ THUỘC NHIỀU VÀO XUẤT KHẨU, NHẬP KHẨU. ĐƠN HÀNG GIẢM, DOANH NGHIỆP GẶP NHIỀU KHÓ KHĂN, NHIỀU DOANH NGHIỆP KHÔNG BIẾT “VAY TIỀN ĐỂ LÀM GÌ”. HƠN LÚC NÀO HẾT HỌ CẦN SỰ ĐỒNG HÀNH, CHIA SẺ. VỚI VAI TRÒ LÀ “HUYẾT MẠCH” CỦA NỀN KINH TẾ, CÁC TỔ CHỨC TÍN DỤNG (TCTD) ĐÃ, ĐANG NỖ LỰC HẾT MÌNH ĐỂ CÙNG DOANH NGHIỆP VƯỢT QUA KHÓ KHĂN.

Kết nối, đồng hành, chia sẻ

Ngay từ đầu năm 2023, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã điều chỉnh giảm liên tục 4 lần các mức lãi suất điều hành với mức giảm 0,5-2,0%/năm, mặc dù lãi suất thế giới vẫn tiếp tục tăng và neo ở mức cao. Việc NHNN liên tục điều chỉnh giảm các mức lãi suất điều hành là hành động “ngược chiều” với hầu hết ngân hàng trung ương (NHTW) các nước trên thế giới. Tuy nhiên, đây lại là giải pháp linh hoạt, phù hợp với diễn biến thị trường, tạo điều kiện để các ngân hàng tiếp tục giảm mặt bằng lãi suất cho vay, tăng khả năng tiếp cận vốn vay của doanh nghiệp và người dân, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. NHNN chỉ đạo các TCTD tiết giảm chi phí để giảm mặt bằng lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh. Đến thời điểm này, lãi suất cho vay bằng VND của các ngân hàng thương mại (NHTM) giảm 2,2%/năm so với cuối năm 2022.

Về vấn đề tiếp cận tín dụng và tăng khả năng hấp thụ vốn cho nền kinh tế, từ đầu năm đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo tổ chức hai hội nghị, 5 cuộc họp với các bộ, ngành, hiệp hội; NHNN đã tổ chức 12 hội nghị, cuộc họp bàn, ban hành 11 văn bản chỉ đạo về các giải pháp nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng đối với một số đối tượng, ngành, lĩnh vực, về vấn đề lãi suất, phí dịch vụ ngân hàng; hai hội thảo khoa học về tăng khả năng hấp thụ vốn tín dụng. Đặc biệt, tại các địa phương đã có 63 hội nghị kết nối ngân hàng - doanh nghiệp được tổ chức, thể hiện tinh thần đồng hành, chia sẻ, tháo gỡ khó khăn giữa ngân hàng và doanh nghiệp cũng như nền kinh tế.

“Ngành Ngân hàng luôn sẵn sàng nguồn vốn để đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, người dân. Tuy nhiên, để tăng khả năng hấp thụ vốn của người dân, doanh nghiệp, bên cạnh các giải pháp về tiền tệ, tín dụng của ngành Ngân hàng, việc triển khai đồng bộ các giải pháp khác là rất cần thiết để các TCTD có điều kiện mở rộng cung ứng tín dụng đối với nền kinh tế, đáp ứng yêu cầu tăng trưởng. Cụ thể, cần triển khai các giải pháp kích cầu đầu tư, tiêu dùng, thúc đẩy các động lực tăng trưởng kinh tế; Khơi thông dòng vốn trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, xử lý các vấn đề tồn tại của thị trường bất động sản; nâng cao năng lực, khả năng hấp thụ vốn của doanh nghiệp từ cả phía doanh nghiệp, cũng như các cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn thông qua các Quỹ bảo lãnh doanh nghiệp nhỏ và vừa , Quỹ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa”.

(Bà Nguyễn Thị Hồng, Thống đốc NHNN)

Hội nghị kết nối không chỉ được tổ chức cấp tỉnh mà cả ở cấp khu vực (Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Nguyên). Một địa phương không chỉ tổ chức một lần mà nhiều hội nghị kết nối. Qua các hội nghị này, NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố đã lắng nghe, kịp thời chỉ đạo hệ thống TCTD trên địa bàn tiếp tục tập trung tăng trưởng tín dụng mạnh vào các lĩnh vực ưu tiên, các lĩnh vực có thế mạnh của từng địa phương.

Đơn cử, tại TP. Hồ Chí Minh, hơn 20 ngân hàng tham gia chương trình kết nối của Thành phố đã giải ngân được 541.000 tỷ đồng. Tại Đồng Tháp, có khoảng 22.200 hồ sơ của khách hàng, doanh nghiệp đăng ký vay vốn sau các buổi kết nối được các ngân hàng tiếp nhận và giải quyết cho vay. Các lĩnh vực có thế mạnh của tỉnh như nuôi, chế biến xuất khẩu cá tra, cá basa; chế biến xuất khẩu lúa gạo đều đạt dư nợ từ 13.000-15.000 tỷ đồng. Tại Thái Nguyên, tính đến ngày 30/9/2023, dư nợ cho vay đạt khoảng 86,6 nghìn tỷ đồng, tăng 4,51% so với 31/12/2022...

Trao đổi tại các hội nghị, đại diện các ngân hàng, doanh nghiệp đã chia sẻ về kết quả đạt được của hoạt động sản xuất kinh doanh, những khó khăn mà ngân hàng và doanh nghiệp đang phải đối mặt, những vướng mắc trong quan hệ tín dụng giữa hai bên. Các ngân hàng và doanh nghiệp đã có những trao đổi, trực tiếp đối thoại, giải đáp và nêu các giải pháp cụ thể tháo gỡ những vướng mắc được nêu liên quan đến một số vấn đề nổi bật như: các chính sách hỗ trợ, lãi suất, tài sản đảm bảo, vấn đề bảo lãnh tín chấp…

Phát biểu tại hội nghị kết nối ngân hàng - doanh nghiệp trên địa bàn Hà Nội, ông Nguyễn Thanh Tùng, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cho biết, ngân hàng cam kết tiếp tục lộ trình giảm lãi suất cho vay với các khách hàng theo khả năng thông qua việc giảm dần lãi suất huy động vốn; đồng thời, tiết giảm các chi phí theo đúng chỉ đạo của Thống đốc NHNN. Bên cạnh việc giảm lãi suất cho vay với các khách hàng mới, Vietcombank cũng triển khai 2 đợt giảm lãi suất từ đầu năm nay và cam kết tiếp tục giảm đợt 3 với toàn bộ khách hàng có dư nợ hiện hữu, với quy mô khoảng hơn 200.000 khách hàng và dư nợ khoảng 700.000 tỷ đồng. Với việc giảm lãi suất cho các khách hàng hiện hữu, Vietcombank sẽ giảm khoảng 1.850 tỷ đồng lợi nhuận trong năm 2023.

“…Không chỉ tổ chức đối thoại giữa Vietcombank với khách hàng, chúng tôi còn tổ chức đối thoại và hỗ trợ theo chuỗi, tức là đối thoại với khách hàng của khách hàng. Thậm chí, Vietcombank cùng khách hàng ra thị trường nước ngoài để kết nối trong chuỗi sản xuất kinh doanh cũng như thu hút nhà đầu tư nước ngoài vào đầu tư tại Việt Nam và Hà Nội. Các chương trình này phát huy hiệu quả tốt, hỗ trợ Vietcombank nắm bắt tốt hơn nhu cầu khách hàng cũng như tăng khả năng kết nối của khách hàng trong cả chuỗi cung ứng…”.

(Ông Nguyễn Thanh Tùng, Tổng Giám đốc Vietcombank)

Khó khăn còn ở phía trước

Chủ động kết nối, gặp gỡ trực tiếp doanh nghiệp, các ngân hàng đã kịp điều chỉnh, đưa ra các sản phẩm, dịch vụ phù hợp với doanh nghiệp từng địa phương, từng ngành, lĩnh vực cụ thể. Các TCTD đã cam kết tổng tiền lãi được giảm khoảng 19.000 tỷ đồng. Cùng với đó, toàn Ngành tiếp tục triển khai hiệu quả chính sách cho vay hỗ trợ lãi suất 40.000 tỷ đồng đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, chương trình tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ và 15 nghìn tỷ đồng cho lĩnh vực lâm sản, thủy sản...

Theo thống kê của NHNN, tính đến ngày 24/10/2023, tín dụng đối với nền kinh tế tăng 6,81% so với cuối năm 2022, trong đó, từ tháng 5 đến tháng 10, tín dụng đã tăng nhanh hơn. Tuy nhiên, so với thời điểm tháng 9/2023, tín dụng đã quay đầu giảm 0,11%. Tổng Giám đốc Vietcombank Nguyễn Thanh Tùng chia sẻ, năm 2022, Vietcombank là một trong những ngân hàng có mức tăng trưởng tín dụng cao trong hệ thống. Năm nay, mặc dù ngân hàng nhiều lần giảm lãi suất với mức giảm từ 1,5-2,5%/năm, nhưng tính đến hết quý III, tốc độ tăng trưởng tín dụng của Vietcombank đạt khoảng 3,6%. Do đó, Vietcombank đang phối hợp với các khách hàng giải quyết những khó khăn để gia tăng giải ngân trong quý IV/2023; và dự kiến cuối năm sẽ tăng tín dụng cuối kỳ khoảng 9%.

Nguyên nhân dẫn đến tín dụng vẫn tăng trưởng chậm, theo phân tích của NHNN, chủ yếu xuất phát từ phía cầu và khả năng hấp thụ tín dụng của nền kinh tế cũng như các yếu tố khách quan khác như sức hấp thụ vốn của nền kinh tế, đầu tư, sản xuất kinh doanh giảm, dẫn tới cầu tín dụng giảm tương ứng. Một số nhóm khách hàng có nhu cầu tín dụng nhưng chưa đáp ứng điều kiện vay vốn hoặc còn vướng mắc về thủ tục pháp lý, nhất là việc tiếp cận tín dụng của nhóm doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa còn hạn chế do quy mô vốn nhỏ, vốn chủ sở hữu và năng lực tài chính, quản trị điều hành hạn chế; thiếu phương án kinh doanh khả thi...

Hai tháng cuối năm, toàn hệ thống còn khoảng 8% để tăng trưởng tín dụng, tương đương cung ứng thêm 950 nghìn tỷ đồng tín dụng cho nền kinh tế. Với những dấu hiệu tích cực như đến cuối tháng 10/2023, Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 3,2% so với cùng kỳ năm trước; lạm phát cơ bản tăng 4,38%; tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam ước đạt 557,95 tỷ USD; cán cân thương mại hàng hóa 10 tháng ước tính xuất siêu 24,61 tỷ USD… ngân hàng và doanh nghiệp cùng kỳ vọng sức cầu nền kinh tế sẽ cải thiện, cộng với nhu cầu mua sắm, tiêu dùng cả trong nước và quốc tế thường tăng vào những tháng cuối năm sẽ trả lời cho câu hỏi “vay tiền để làm gì?” của doanh nhiệp.
 

Nguồn: Ths. Võ Thu Hà